Update Energierecht

Sophie Dingenen

Corporate & Projects Partner Bird & Bird LLP

In het algemeen kan gezegd worden dat het ons in Nederland voor de wind gaat. Prinsjesdag was positief en het gaat goed met de economie. Het klimaat was wederom een belangrijk onderwerp en nog steeds staat duurzaamheid zoals het hoort voorop. Hoe staat het eigenlijk met het behalen onze klimaatdoelstellingen?


Hoe zat het ook alweer met de klimaatdoelstellingen. In 1992 werd het Klimaatverdrag getekend door de Verenigde Naties met als doelstelling om de emissies, waaronder CO2-uitstoot, te verminderen. Uit dit raamverdrag komt in 1997 het Kyoto Protocol voort en in 2015 het Akkoord van Parijs, allemaal met het doel om uitstoot te beperken en het klimaat te verbeteren.


Hoe vertaalt zich dat naar Nederland en onze nationale doelstellingen? Het Klimaatakkoord is de Nederlandse vertaling van het Akkoord van Parijs. Nederland heeft zich gecommitteerd om de uitstoot van broeikasgassen in Nederland in 2030 met tenminste 49% (wellicht zelfs 55%) ten opzichte van 1990 teruggebracht te hebben. Dat is een forse uitdaging, met name nu we er steeds niet in slaagden om de eerdere Nederlandse klimaatdoelstellingen te halen.


Momenteel wordt onder andere groots ingezet op wind- en zonne-energie. Windenergie heeft lange tijd de boventoon gevoerd in het energiebeleid in Nederland maar de laatste twee jaar is ook volop ingezet en geïnvesteerd in de ontwikkeling van zonne-energie. Zonne-energie wordt gesubsidieerd door de SDE+ en in sommige gevallen is er ook nog de Energie Investeringsaftrek die benut kan worden voor de kosten van de aansluiting. Bij zonneparken is de netaansluiting een van de grootste kostenposten. Wat betreft wind wordt er nog steeds vol ingezet op onshore en offshore wind. Op land hebben we 3,2 GW gerealiseerd en op zee is net geen 1 GW gerealiseerd (eind 2017). Voor de komende jaren wordt beoogd om nog eens 6 GW op land en 11,5 GW op zee te realiseren. Voor de periode daarna tot 2050 liggen nog grootsere plannen klaar.


Zoals gebruikelijk is er naast subsidie, waar we allemaal aan meebetalen door de Opslag Duurzame Energie in onze maandelijkse energierekening, ook noodzaak aan privaat geld. De transitie moet wel gefinancierd worden. Een van de belangrijkste bouwstenen om privaat geld aan te trekken is rechtszekerheid. Hoe staat het daar eigenlijk mee? Daar kunnen we kort over zijn. Het energiebeleid wordt steeds bijgesteld en dit brengt de nodige onzekerheid met zich mee voor investeerders. Wat betreft de toekomstplannen voor wind op land heeft de overheid bedacht dat lokale windcoöperaties moet kunnen participeren in de nieuwe windparken en wat betreft wind op zee loopt de overheid zover op de zaken vooruit dat ze in plaats van het huidige subsidiesysteem inzet op het subsidieloze windparken en zelfs het veilen van vergunningen waarbij een ontwikkelaar moet gaan betalen om windparken te mogen realiseren. Het lijkt weinig waarschijnlijk dat de markt hier reeds klaar voor is of dat (private) investeerders hierop zitten te wachten.


Het lijkt raadzaam dat de overheid oppast een al te ambitieus plan neer te zetten aangezien er nog aanzienlijk veel privaat geld aan te pas moet komen om de oude doelstellingen te halen. Er zijn – terecht - veel kritische geluiden uit de markt en uit verschillende rapporten blijkt inmiddels ook dat subsidieloze windparken in ieder geval niet mogelijk zullen zij voor 2025. Laten we hopen dat de overheid zich focust op het behalen van de klimaatdoelstellingen in plaats van te speculeren met innovatieve veilingen voordat we een boete van de Europese Unie te pakken hebben.